James Deans laatste hoofdrol

… was officieel in de film Giant, die in roulatie kwam in 1956, het jaar nadat de veelbelovende acteur zich had doodgereden. Maar nog geen jaar later verscheen The James Dean Story, een documentaire van de jonge regisseur Robert Altman. Altman zou later verantwoordelijk zijn voor topproducties als M.A.S.H. (1970) en Gosford Park (2001) en kreeg in 2006 een ere-Oscar voor zijn oeuvre.

De documentaire heeft een curieuze vorm. De commentaarstem vertelt bij beelden van Deans geboortedorp op gedragen toon over diens moeilijke jeugd – zijn moeder stierf jong en Jimmy werd vanaf zijn negende opgevoed door een oom en tante – en begint dan opeens vragen te stellen aan mensen die door het beeld lopen. Voor de goede orde: daar wordt geen komisch effect mee beoogd. De mensen om wie het gaat, zijn de echte familieleden van James Dean, die herinneringen ophalen en foto’s laten zien. Ze praten opvallend opgewekt over hem, alsof hij nog leeft.

Een prachtige film, tachtig minuten lang, alleen al vanwege de beelden van het platteland van Indiana, ruim een halve eeuw geleden. Ook opnamen van de première van Giant, waar veel mensen kwamen om afscheid te nemen, als op een verlate begrafenis. We zien zelfs de reclamespot voor veilig rijden waar het idool in optrad. Wie nooit afscheid heeft genomen van James Dean kan dat hiermee alsnog doen. (1:19:15)